vrijdag 10 april 2020auteur: DDB

Gecombineerde opgave: wat is wijsheid?

Terwijl onze overheid een grote mate van “cherry-picking” toepast in haar eigen prioriteitenlijst en zichzelf regelmatig uitstel verleent voor haar eigen werkzaamheden, werkt de agrarische sector door en is uitstel voor verschillende zaken niet bespreekbaar – zelfs al vragen de omstandigheden daar uitdrukkelijk wél om!

Zo wordt er van ons verwacht dat de Gecombineerde Opgave gewoon op tijd wordt ingediend en is er van uitstel (vooralsnog) geen sprake – een mogelijkheid die de Europese Commissie wel uitdrukkelijk biedt!

Wat wel is “uitgesteld” is de derogatie 2020-2021. Eigenlijk had hier op 1 januari 2020 al duidelijkheid over moeten zijn, om een - voor agrarische ondernemers - werkbare praktijk te hebben. Op dit moment, lijkt er op zijn vroegst in juni iets meer bekend te zijn over óf er sprake zal zijn van een vorm van derogatie en hóe die er uit zal zien. Op een tijdstip dat we nog slechts een paar maanden hebben om bij te sturen, als dat dan überhaupt nog mogelijk is.

Wat is wijsheid bij het invullen van de Gecombineerde Opgave? Ervan uitgaan dat er geen derogatie komt, betekent maatregelen nemen die hoogstwaarschijnlijk directe financiële (negatieve) consequenties hebben. Of je gaat uit van de voorwaarden van de derogatie 2018-2019 en wordt straks mogelijk geconfronteerd met het moeten doorvoeren van drastische maatregelen om bij te sturen omdat je anders grote financiële gevolgen moet accepteren (boetes, kortingen) omdat bijsturen nagenoeg onmogelijk is om de doelstellingen nog te halen.

Gezien onze recente ervaringen met de onmogelijke houding en opstelling van deze minister en haar ambtenaren op LNV, is alles wat onwenselijk en schadelijk is voor de landbouw, denkbaar. Of blijkt uit bovenstaande vooral het grote tekort op LNV aan praktische kennis en inzicht?

Boer zijn lijkt tegenwoordig meer op Russische roulette dan op een bedrijf voeren op basis van plannen en vakmanschap.  

Gecombineerde opgave

En daar waar het de boeren aan noodzakelijk informatie over uitganspunten ontbreekt, verwacht de overheid alle mogelijke informatie van en over de boerenbedrijven!

De gecombineerde opgave is een samenvoeging van zaken die verplicht zijn op te geven vanuit de meststoffenwet en zaken die betrekking hebben op de toeslagrechten.

Naast voorgaande punten zitten er ook vragen in die vanuit de statistiek voor Nederland en Europa van belang zijn. De niet-verplichte vragen. Vaak zijn dit vragen die gebruikt worden voor trend analyses. Een voorspelling van ontwikkelingen die gebruikt kunnen worden voor mogelijk in te zetten beleid. Maar het zijn “slechts” voorspellingen. Niemand kan in de toekomst kijken.

Had u mensen in november 2019 verteld, dat we in maart 2020 een “intelligente lock down” zouden hebben, had men u vriendelijk maar beslist verwezen naar een vertrouwenspersoon om uw geestelijke gezondheid eens onder de loep te laten nemen!

We moeten ons eens afvragen of we de overheid wel vrijwillig willen voorzien van allemaal niet-verplichte informatie om trends te voorspellen: door de afgelopen jaren braaf al onze gerealiseerde uren weidegang op te geven, heeft de minister van LNV gemeend deze uren alvast “in te kunnen boeken” en de stikstofruimte daaruit weg te kunnen geven aan andere sectoren. En daar krijgen we niets voor terug. 

Waarom zouden we méér informatie geven als dat je per saldo niets oplevert? Het minimumaantal uren weidegang om in aanmerking te komen voor weidepremie, is 720 uren. Wellicht moeten we het daar in de Gecombineerde Opgave maar bij laten! En waarom zou u bijvoorbeeld opgeven of u een opvolger hebt? Momenteel laat de DDB voor u juridisch onderzoeken welke informatie u daadwerkelijk moet invullen in verband met eventuele consequenties, en welke informatie u achterwege mag laten of minimaal in mag vullen. We zullen u daar z.s.m. en in ieder geval vóór de einddatum van het insturen van de Gecombineerde Opgave, over informeren.

Hoe kan er in de huidige hectische en onzekere werkelijkheid van de boeren een uitspraak verwacht worden voor het komend jaar? Er is geen duidelijkheid over het al of niet vergunningsvrij beweiden en bemesten. Er zijn dan wel toezeggingen dat dit vergunningsvrij zou zijn, maar concreet is er niets geregeld. Er is geen duidelijkheid over de derogatie: en toch verwacht men van u hierover al een besluit.

En na de lock down?

En wat staat ons te wachten als het virus enigszins onder controle lijkt? Er zijn verwachtingen voor een krimp van de economie tot wel 20%; niemand kan er een zinnige uitspraak over doen op dit moment. En dan is er ook nog steeds de overgangsfase van de Brexit, die tot 31 december 2020 loopt: hoe gaat dat onze afzetmogelijkheden en marktsituatie beïnvloeden vanaf 2021? Over een handelsverdrag met het Verenigd Koninkrijk lijkt momenteel niet echt te worden onderhandeld.

De overheid bekijkt voor zichzelf in deze coronacrisis, steeds op een zeer kort tijdsbestek, hoe er verdere stappen of juist een voorzichtige afbouw van maatregelen, moeten plaatsvinden. Zou het dan ook niet verstandig zijn om de agrarische ondernemers die in deze crisis door diezelfde overheid op de lijst van cruciale beroepen is geplaatst, wat meer speelruimte te geven om op de actualiteit te kunnen anticiperen, in plaats van vast te houden aan een bureaucratische werkelijkheid uit het pre-corona tijdperk?

Achteraf kunnen we dan constateren of 2020 een statische uitbijter is gebleken of het jaar waarin een trendbreuk heeft plaatsgevonden en het eerste jaar is van een economisch ander tijdperk.

Het DDB Bestuur