EMB nieuwsbrief: MELK NIEUWS APRIL 2014
Beste melkveehouders en geïnteresseerden,
Ik wil van deze gelegenheid gebruik maken om buiten de Europese zuivelpolitiek om te denken, en de politieke inzet van de EMB in een breder perspectief te zetten. Eind vorig jaar werd ik door Ngo’s uitgenodigd om mee te gaan naar Burkina Faso in West Afrika en was zo in de gelegenheid kennis te maken met de leefomstandigheden voor de melkveehouders in dit fascinerende maar zeer arme land. Ik raakte er gedurende de reis van overtuigd dat ondanks het grote verschil in levensstandaard tussen West Afrika en Europa, de problemen van de melkveehouders gelijk zijn: in geen enkel deel van de wereld krijgen melkveehouders een eerlijke prijs voor hun werk.
Korotoumou Gariko, een zeer intelligente en politiek betrokken melkveehoudster, beschreef beeldend haar verschrikkelijke omstandigheden. Ik ontmoette Korotoumou voor het eerst in Burkina Faso en mocht haar vorige maand verwelkomen op mijn bedrijf in België. Zij is er van overtuigd dat goedkope importen van melkpoeder uit de Westerse geïndustrialiseerde landen, er grotendeels verantwoordelijk voor zijn dat kleine bedrijven als het hare met ongeveer vijfenvijftig dieren, in de problemen komen waardoor de dorpsstructuren op het platteland in haar land worden verwoest. Dit is een duidelijke indicatie dat de groei ideologie van de Europese zuivelindustrie niet alleen de behoeften van melkveebedrijven in Europa negeren, maar ook grote impact heeft op andere continenten. Dit is de keerzijde van de globale gedereguleerde handel in zuivelproducten die ons steeds weer wordt verkocht door onze eigen politici en vertegenwoordigers van de zuivelindustrie als redding en een concept voor de toekomst.
Gezien de achtergrond van honger in Afrika, vroeg ik Korotoumou wat ze er van vond dat wij in 2009 gedurende de melkstaking, melk over de velden hadden gereden in Europa. Ze vertelde dat ze precies hetzelfde deed als ze haar melk niet voor een goede prijs kon verkopen. Je kan uiteraard simpelweg het hoofd schudden als je je bedenkt hoe idioot het is dat boeren in Afrika, waar melk nog veel kostbaarder is dan in Europa omdat er veel minder wordt geproduceerd, naar zulke drastische maatregelen grijpen. Maar als boeren en burgers met zulke verschillende culturele achtergronden als in Afrika en Europa, tot de conclusie komen dat het zo niet door kan gaan, kan je stellen dat er iets fundamenteel fout zit.
Dit besef, dat we met onze eisen in Europa niet alleen zijn en ook vechten voor de melkveehouders op andere continenten, zou ons daarom nog meer moeten motiveren voor ons politieke werk in de EMB. Onze eisen worden ondersteund door een rapport dat in maart werd gepubliceerd door de Speciale Rapporteur over het recht op voedsel van de Verenigde Naties, Olivier de Schutter. Dit rapport bevestigt dat rijke landen in de toekomst af moeten zien van een export georiënteerde landbouwpolitiek, om zo ruimte te laten voor kleine, locale boeren in ontwikkelingslanden. Een artikel hierover met de belangrijkste punten uit het rapport vindt u in deze EMB Nieuwsbrief.
Erwin Schöpges (Lid van het EMB bestuur)
Reisverslag: Europa moet je zelf beleven! Duitse melkveehouders bezoeken hun collega’s in Italië en Zwitserland
Stefan Lehmann, bestuurslid van het Duitse EMB lid BDM, was opgetogen dat in totaal 102 melkveehouders mee wilden met de BDM-ledenreis naar Noord Italië. Op korte termijn – maar van harte – moest hij nog een tweede bus en een tweede hotel regelen. Op vrijdag 7 maart om 1.30 uur ’s ochtends vertrok het reisgezelschap uit Zell am Harmersbach in Zuid Duitsland richting Zwitserland.
Na de Gotthard Tunnel werd het licht en al snel scheen de zon helder over de met sneeuw bedekte toppen van de Alpen. Even voor 10 uur ’s ochtends kwamen de reizigers aan bij hun eerste stop: de familie Costa in Offlaga, een gemeente in de provincie Brescia Lombardije, 40 kilometer zuidelijk van het Gardameer. De Costa’s wonen in een vierkante boerderij uit de 15deeeuw en hebben een veehouderij met 160 melkkoeien, 250 fokzeugen en 26.000 kippen. Volgens de Costa’s waren jammer genoeg alleen de kippen momenteel winstgevend.
Na een bezoek aan deze boerderij en een snack, gingen we naar ons hotel in Desenzano del Garda, de grootste stad aan het Gardameer met een bevolking van ongeveer 27.000 mensen. We checkten in en vervolgden onze reis naar het bedrijf van EMB bestuurslid Roberto Cavaliere in Fenilazzo. Roberto Cavaliere en zijn twee broers hebben een bedrijf met 120 melkkoeien, een kaasmakerij en een eigen wijngaard. Roberto maakt ook ijs – in meer dan 100 smaken. Roberto was een perfecte gastheer: de indrukwekkende rondleiding over het bedrijf werd afgesloten met de uitnodiging om samen een originele Italiaanse pizza te eten. De Duitse boeren konden kiezen uit meer dan 14 verschillende pizza’s. Een enerverende dag werd laat in de avond afgesloten in een aangename ambiance.
Op zaterdag toog het gezelschap naar Venetië om deze wereldberoemde historische stad te verkennen tijdens een uitgebreide rondleiding. Met het prachtige weer liet de stad rond het Sint Markos plein zich in al zijn schoonheid zien. De Duitse melkveehouders werden ’s avonds opnieuw uitgenodigd bij Roberto Cavaliere waar de dag erg plezierig werd afgesloten met Italiaanse live muziek en een smakelijke barbecue.
Zondag vertrokken we uit de prachtige regio rond het Gardameer, waar de lente al tot volle bloei was gekomen. De volgende halte was Zwitserland. We passeerden het Meer van Luzern en Luzern zelf en kwamen vervolgens aan bij de boerderij van Toni Peterhans in de gemeente Fislisbach in de regio Baden in het Zwitserse kanton Aargau.
Wat de boeren daar zagen zullen ze zich nog lang herinneren. Met 41 melkkoeien die gemiddeld het ongelooflijke volume van 12,600 kg melk per stuk produceren, heeft Toni Peterhans als professionele veefokker niet alleen de hoogstproductieve koeien van Zwitserland maar ook de langstlevende van het land. Wat de Duitse bezoekers ook ongelooflijk vonden was dat alle koeien aangebonden stonden – zoals nog vaak het geval op veel melkveebedrijven in het Zwarte Woud. Het was ook indrukwekkend hoe schoon het vee, de stallen en het gehele bedrijf met zijn grote vloot aan machines was, machines die nodig zijn voor het loonbedrijf dat Toni Peterhans er nog naast doet.
Na drie prachtige dagen bedankte district teamleider Stefan Lehmann iedereen voor hun grote interesse en discipline die nodig is als je met zo’n grote groep reist. In het bijzonder bedankte hij Marcus Hafner, een collega en vriend uit Zuid Tirol, die alles tot in de puntjes had georganiseerd en zo’n groot aandeel in het succes van de driedaagse reis had met zijn geweldige bijdrage als tolk.
Iedereen was het eens over het belang van het praten met en ontmoeten van andere Duitse en Europese collega’s. Dan komt men er al snel achter dat de situatie waarin melkveehouders zich bevinden, in geheel Europa dezelfde is. Tegelijkertijd voelt men ook dat men niet alleen staat in de gemeenschappelijke inspanning voor een duurzame melkmarkt die niet alleen voordelen heeft voor de boerenfamilies maar tevens voor de bevolking als geheel.
Veel van degenen die met de reis zijn mee geweest, hebben zich al opgegeven voor volgend jaar – zelfs al is de bestemming nog niet bekend.
BDM district team Ortenau (Duitsland)
Rapport Verenigde Naties: Globale voedselsystemen moeten radicaal en op democratische basis worden vernieuwd
Onderstaand persbericht werd gepubliceerd op 10 maart 2014 tijdens de publicatie van het eindrapport van de Speciale Rapporteur voor het recht op voedsel van de Verenigde Naties, Olivier De Schutter.
GENEVE – De Speciale Rapporteur voor het recht op voedsel van de Verenigde Naties, Olivier De Schutter, riep vandaag op om de globale voedselsystemen radicaal en op democratische basis te vernieuwen om het mensenrecht op adequaat voedsel en vrijwaring van honger, te verzekeren. “Het uitbannen van honger en ondervoeding is een haalbaar doel. Hoewel het niet voldoende zal zijn om alleen de logica van onze voedselsystemen te verfijnen – deze moeten daarentegen worden teruggedraaid”, benadrukte De Schutter gedurende de presentatie van zijn eindrapport aan de Raad voor Mensenrechten van de VN, na zijn zesjarige termijn als Speciaal Rapporteur.
De deskundige waarschuwde dat de huidige voedselsystemen alleen efficiënt zijn vanuit het oogpunt om de winst voor de agribusiness te maximaliseren. Op lokaal, nationaal en internationaal niveau, moet het beleid dringend tegemoet komen aan alternatieve, op democratisch wijze verkregen visies”, zei hij. Doelstellingen zoals het leveren van divers, cultureel geaccepteerd voedsel aan gemeenschappen, die kleine boeren ondersteunen, bodem- en waterbronnen behouden, en de voedselzekerheid verhogen vooral in kwetsbare gebieden, moeten niet worden opgeofferd voor een eenzijdige zoektocht om meer voedsel te produceren.” “Het grootste tekort in de voedseleconomie is de democratie. Door gebruik te maken van de kennis van mensen en hun behoeftes en voorkeuren in te bouwen in het ontwerp van ambitieuze voedselbeleidsplannen op elk niveau, komen we tot voedselsystemen die duurzaam zijn,” aldus De Schutter.
Locale voedselsystemen
“Voedseldemocratie moet van onderaf beginnen, op het niveau van dorpen, regio’s, steden en gemeenschappen, “stelde de rechten expert. “Voedselzekerheid moet worden opgebouwd rond het zeker stellen van de mogelijkheden van kleine boeren om te kunnen gedijen,”maakte hij duidelijk. “Respect voor hun toegang tot productie bronnen is in dit geval het allerbelangrijkste“, voegde hij nog toe toen hij opriep tot prioriteitsinvesteringen in agro-ecologische en armoedebestrijdende vormen van landbouw. De heer De Schutter drong er bij steden op aan om voedselzekerheid in eigen hand te nemen. “In 2050 zullen 6 miljard mensen – meer dan twee van de drie – in steden wonen. Het is van het grootste belang dat deze steden logistieke uitdagingen en knelpunten identificeren in hun voedselvoorzieningketens en een scala van kanalen ontwikkelen om hun eigen voedsel te produceren, in lijn met de wensen, behoeften en ideeën van hun bewoners.” “Opkomende sociale innovaties in alle delen van de wereld laten zien hoe stedelijke consumenten weer in contact kunnen worden gebracht met hun locale voedselproducenten, terwijl tegelijkertijd rurale armoede en voedselonzekerheid worden gereduceerd,”zei hij. “Zulke innovaties moeten worden ondersteund. “
Nationale strategieën
De deskundige waarschuwde echter dat deze locale initiatieven alleen een succes kunnen worden als ze worden gesteund en aangevuld op nationaal niveau. “Regeringen hebben een belangrijke rol te spelen om beleid in overeenstemming te brengen met het recht op voedsel, zij moeten zeker stellen dat maatregelen effectief zijn, maar er is geen vast recept voor”, zei hij. “In een aantal gevallen, “ benadrukte De Schutter, “zal de prioriteit liggen bij het bevorderen van korte ketens en het regelen van rechtstreekse producent-consument verbindingen om de kleine boeren te versterken en het volume aan importen te verminderen. In andere gevallen kan de heersende behoefte zijn om coöperaties te versterken om zo aan grote kopers te kunnen leveren via betrouwbare contracten.”De sleutel ligt in democratische besluitvorming, benadrukte hij. “Nationale ‘Recht op voedsel’ strategieën moeten mede worden ontworpen door de relevante deelnemers, vooral met die groepen die het meest door honger en ondervoeding worden getroffen, en zij zouden moeten worden ondersteund door onafhankelijk toezicht. ”
Internationale samenhang
“Net zoals initiatieven op lokaal niveau geen succes kunnen worden zonder de steun van nationale strategieën, vereisen inspanningen op nationaal niveau een internationaal stimulerende omgeving om vruchten af te werpen, voegde de Speciale Rapporteur toe. De Schutter legt in zijn rapport extra nadruk op de veelbelovende pogingen van de VN Commissie over Wereld Voedsel Zekerheid (CFS) om regeringen, maatschappelijke organisaties, internationale agentschappen en de private sector samen te brengen om gezamenlijk de uitdagingen die voedselsystemen opleveren, het hoofd te bieden, maar waarschuwde dat “de CFS een uitzondering blijft in het combineren van samenwerking en democratie in de mondiale bestuursarena en in het opvangen van verschillende visies over voedselzekerheid.” “Andere mondiale bestuurlijke instanties moeten zich aansluiten bij het strategisch kader dat door het CFS wordt geboden. De WTO bijvoorbeeld, moet ontwikkelingslanden niet verhinderen bij ambitieus beleid betreffende voedselzekerheid en investeringen in kleinschalige landbouw,” zei hij.
De Speciale Rapporteur onderstreepte dat pogingen van ontwikkelingslanden om hun voedselzekerheid te verbeteren alleen succesvol kunnen zijn als er tegelijkertijd hervormingen plaatsvinden in het globale Noorden. “Rijke landen moeten afzien van het export gedreven landbouwbeleid en moeten daarvoor in de plaats ruimte laten voor kleinschalige boeren in ontwikkelingslanden om lokale markten te bevoorraden,” zei De Schutter. “Ze moeten ook hun expansiedrift op het verkrijgen van landbouwhectares voor het produceren van veevoer en biobrandstoffen beteugelen en voedselverspilling tegengaan.”
Het eindrapport kan worden gedownload op: http://www.srfood.org/images/stories/pdf/officialreports/20140310_finalreport_en.pdf
Christian Schnier (EMB)
Update situatie Ierse melkmarkt
Het belangrijkste voor Ierse melkveehouders is dit voorjaar de melkprijs en het melkquotum. De melkprijs die momenteel wordt betaald aan Ierse melkveehouders is 38 tot 39 cent per liter. Gebaseerd op de geschatte melkleveranties die kopers van melk hebben doorgegeven voor de periode tot eind februari 2014, overschrijdt Ierland het melkquotum met 1.26%, wanneer rekening wordt gehouden met het botervetgehalte van melkleveranties gedurende die periode.
Het afkalfseizoen is in volle gang en de meeste veestapels in Ierland zijn afgestemd op voorjaarsproductiesystemen. Jammer genoeg zijn de weersomstandigheden de afgelopen twee maanden boven het gemiddelde geweest voor wat betreft regenval wat in de ergste gevallen heeft geresulteerd in ondergelopen land en in de gunstigste gevallen sompig land heeft opgeleverd, waardoor de in het voorjaar afkalvende koeien pas laat naar buiten konden. Een latere weidegang betekent gewoonlijk hogere kosten door de extra inkoop van voer en een lagere melkproductie gedurende de lactatie. Dit kan een remmend effect hebben op de melkproductie waardoor de superheffing lager uit kan vallen.
Pat McCormack (ICMSA)
Nieuwe studieresultaten tonen tekorten aan bij melkproductie
Het volgende persbericht werd op 3 maart 2014 gepubliceerd ter gelegenheid van het driemaandelijks updaten van de studie naar melkproductiekosten in Duitsland:
(Brussel, 3 maart 2014) De nieuwe resultaten van de kostenstudie, uitgevoerd door het Duitse Bureau voor Landbouw- en Plattelandssociologie BAL, toont aan dat de gemiddeld aan melkveehouders uitbetaalde melkprijs in Duitsland in oktober 2013 - 41,92 cent per kilo - de productiekosten niet dekt. Over dezelfde periode, werden de productiekosten geraamd op 44,12 cent per kilo, wat een tekort van meer dan 2 cent per kilogram oplevert.
De studie, op initiatief van de European Milk Board (EMB) en de Duitse MEG Milch Board, laat de productiekosten in drie regio’s zien. In de Zuidelijke regio ( Saarland, Beieren, Baden-Wurttemberg, Rijnland Pfalz, Hessen) bedroegen de productiekosten 49,19 cent per kilogram melk, in de Oostelijke regio ( Thüringen, Saksen, Saksen-Anhalt, Brandenburg, Mecklenburg-Vorpommern) 42,93 cent per kilogram en in de Noordelijke regio (Noordrijn Westfalen, Lager Saksen, Schleeswijk-Holstein) 38,56 cent per kilogram.
Romuald Schaber, president van de EMB, onderstreept het belang van de studie. “De studieresultaten, die ieder kwartaal worden bijgewerkt, geeft ons betrouwbare informatie over de kostensituatie in de verschillende regio’s.” Het is van groot belang om de markt continue te monitoren en dan in het bijzonder de verhouding tussen de af-boerderij melkprijs en de productiekosten. “Maar een Monitoringsagentschap opgezet op een institutioneel niveau dat aanpassingen zou kunnen doen betreffende geproduceerde hoeveelheden wanneer er sprake is van een tekortsituatie aangaande de opbrengstprijs, is net zo belangrijk”, zegt Schaber.
Voor oktober, onthulde de prijs/kosten ratio berekend in opdracht van de MEG Milch Board dat de kosten voor 95% werden gedekt. "De huidige prijssituatie is een beetje verbeterd”, vervolgt Schaber. "Maar we moeten niet vergeten dat de zuivelmarkt wordt gekarakteriseerd door een sterke prijsvolatiliteit.” In 2012 was de gemiddelde melkprijs in Duitsland iets onder de 33 cent; twee jaar eerder was het minder dan 26 cent per kilo. Onder dergelijke condities moeten we kunnen reageren door het volume aan te passen, om het overleven van de melkproductie in alle EU regio’s te garanderen.
Christian Schnier (EMB)
Faire melk in België met prijzen bekroond
Dit jaar is de Fairebel chocolade melk uit het assortiment van de Faire Melk in België bekroond met één van de felbegeerde Belgische Gouden Boogschutters in de categorie "Fair Product '. De prijs wordt ieder jaar uitgereikt en toegekend door de Belgische distributeur “Comité Royal Belge de la Distribution” en haar vakblad “Vertrieb heute”. De coöperatieve Faircoop melkveehouders die de Faire Melk vermarkten in België onder merknaam Fairebel hebben zo een image stimulerend succes bekend te maken dat een aanmoediging is voor de verdere ontwikkeling van het project! De uitreikingceremonie werd op 21 maart 2014 gehouden in Brussel.
Bovendien won de “Fairebel Vollmilch Original” (volle melk met seizoensgebonden vetpercentage) op de Belgische Horecatel vakbeurs in maart, de derde prijs in de voedselcategorie innovatie. Waarmee nog een hoogkwalitatief product van de Faire Melk in België, dit jaar een prijs heeft gewonnen.
Erwin Schöpges (Bestuurslid EMB en voorzitter van Faircoop)
Vrije handel in kaas - een echt succesverhaal?
“Positieve handelsbalans voor Zwitserse kaas”, zegt de Zwitserse Kaas Marketing (SCM) in zijn laatste persbericht over de handelscijfers van vorig jaar. De Zwitserse kaasexport steeg inderdaad met 1,8% in 2013.
Er is echter ook een andere kant van deze medaille: kaasimporten stegen inderdaad met 2,5% in 2013. Sinds de start van de vrije markt voor kaas met de EU in juli 2007, zijn echter niet alleen de Zwitserse exportcijfers voor kaas gestegen, maar zijn de importcijfers voor kaas dat ook. In 2013 exporteerde Zwitserland 1,279 ton kaas meer dan in het vorige jaar, een stijging van 2,5%. In totaal 52,133 ton kaas werd geïmporteerd in 2013. De kloof tussen import en export daalt ieder jaar. Als de trend doorzet in hetzelfde tempo, zal de import in een paar jaar tijd de export overvleugelen – ondanks de immigratie naar Zwitserland.
SCM’s gedetailleerde analyse toont aan dat importen vanuit Duitsland, voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor de stijging van de importcijfers. Import van Duitse kaas steeg 11.8% of 1,281 ton. Deze hoeveelheid werd geïmporteerd door Zwitserland voor een gemiddelde prijs van 3.8 euro per kilo. Dat betekent dat de importen in de eerste plaats geen kwalitatief hoogwaardige kazen zijn maar in plaats daarvan goedkope goederen waarvoor de melk voor de productie ervan voor dumpprijzen is gekocht, ver beneden de eigenlijke kostprijs. Dit is typerend voor vrije handel: concurrentie gaat over prijzen en niet over kwaliteit. Vrije handel resulteert eerst en vooral in prijzen onder druk zetten in het eigen land.
De kaashandel statistieken tonen daarnaast aan dat een land ook succesvol kan exporteren naar landen waarmee geen vrijhandelsverdrag is gesloten. Export naar derde landen buiten de EU ging met 17,5% omhoog. Dit is een indrukwekkende bevestiging dat wie topkwaliteit kan bieden, altijd kan exporteren, zelfs met een importheffing aan de grens. De welvarende consumenten stappen daar wel over heen. Maar we moeten onszelf ook afvragen waarom SCM haar persberichten met dergelijke klinkende koppen opsiert. Het geeft zeker geen objectieve beoordeling van de situatie. En het is juist een objectieve benadering en nuchter redeneren wat noodzakelijk is in het debat rond vrije handel.
Werner Locher (Secretaris BIG-M)
EMB Agenda
Enige belangrijke data van het EMB Bestuur in april 2014:
02.04.: Bestuursvergadering in Brussel
15./16.04.: Ledenvergadering in Brussel
16.04.: Vergadering met de EU Commissie in Brussel over het monitoringsagentschap voor de EU zuivelmarkt
Colofon
European Milk Board ASBL
Rue du Commerce 124
B-1000 Bruxelles
Tel: +32 2808 1935
Fax: +32 2808 8265
E-Mail: office@europeanmilkboard.org
Website: http://www.europeanmilkboard.orgBbp van de EU in 2012: 12 945 402 miljoen euro.