EMB nieuwsbrief: MELK NIEUWS april 2015
Beste melkveehouders en geïnteresseerden,
Sinds 1 april heeft de Europese melkmarkt geen vangnet meer. Daarom lieten we tijdens onze actiedag op 31 maart - de laatste dag van het melkquotum – de Europese vlaggen halfstok zakken. Om één ding heel duidelijk te stellen: we ‘rouwden’ niet om de afschaffing van het melkquotum; we betreuren het ontbreken van een functionerend systeem voor de tijd ná het melkquotum! Omdat tot dusver politici niet in staat blijken te zijn geweest om een geschikt marktinstrument te implementeren om crises te voorkomen. We denken dat melkveehouders in diverse EU landen hun productie sterk uit zullen breiden. Teveel melk op de markt betekent altijd een prijsval – de volgende marktcrisis is onvermijdelijk!
Volgens prognoses zal de vraag naar zuivel in de EU de komende jaren verder dalen. De “exportkansen” in de “nieuwe markten in Azië en Afrika”, die door alles en iedereen worden gepredikt, zijn geen duurzame oplossing voor de Europese melkmarkt. Eenzijdige exportoriëntatie is korte termijn visie en onzeker, om maar niet te spreken van de negatieve invloed op de locale productie in deze derde landen.
De ledenorganisaties van de European Milk Board wilden met de maanwake voor het Europese Parlementsgebouw een duidelijk signaal afgeven tegen de lofzangen en overwinningsleuzen van de traditionele boerenorganisaties en de zuivelindustrie. Wij vrezen dat de multinationals en de banken het na 1 april voor het zeggen hebben. De Europese melkveehouders zijn nu al niet in staat om hun kosten te dekken. In België ontvangen we momenteel tussen de 25 en 27 eurocent per liter melk terwijl onze kostenstudie aantoont dat de productiekosten gemiddeld 46 cent zijn! In de toekomst zullen steeds meer melkveebedrijven verdwijnen.
De melkmarkt heeft crisisinstrumenten nodig na de melkquotering. Ons Markt Verantwoordelijkheid Programma is een solide, goed doordacht mechanisme om op adequate wijze te reageren op dreigende marktcrises. De komende maanden zullen uitwijzen hoe de melkmarkt zich ontwikkeld. Bij de EMB zullen we nadrukkelijk de markt in het oog houden en zijn we er klaar voor om, zodra dit nodig is, een sterk signaal af te geven naar de melkveehouders.
Erwin Schöpges, Lid van het EMB bestuur
Maanwake 31 maart: Europese melkveehouders waarschuwen voor ernstig verlies van marktpositie en structurele prijsdalingen.
© EMB
EMB persbericht: maanwake 31 maart
(Brussel, 31.03.2015) De vlaggen van de 28 EU lidstaten hangen halfstok terwijl de vlaggen van de grote zuivelreuzen hoog in top wapperen. Het is vandaag een duidelijk beeld voor de burgers van Brussel, die voor het gebouw van het Europees Parlement voorbijkomen.
Terwijl melkproducenten in de individuele lidstaten het in de toekomst moeten doen zonder een regulerend kader, kunnen Nestlé, Danone en co. zich maar vol laten lopen. “Dankzij het verwachte overschot aan melk, zullen deze reuzen vanaf vandaag nog sterker de voorwaarden stellen waaraan boeren moeten voldoen om te mogen leveren. De prijzen zullen extreem laag worden omdat de Europese melkveehouders nu nog minder marktpositie hebben om in de toekomst een kostendekkende melkprijs te bereiken”, waarschuwde Romuald Schaber, president van de European Milk Board (EMB), peinzend over de toekomst van de melksector. Zonder een effectief crisis instrument zullen melkveehouders steeds weer te maken krijgen met extreem lage opbrengstprijzen; velen van hen zullen daardoor binnenkort uit de melkproductie worden gebonjourd.
Daarom kwamen melkveehouders uit de gehele EU bij elkaar in Brussel voor het gebouw van het Europees Parlement om met een symbolische maanwake te protesteren tegen deze gang van zaken en de parlementariërs te wijzen op hun taak. “Het crisisinstrumentarium voor de periode na het melkquotum schiet ernstig tekort. Jammer genoeg zijn politici er niet in geslaagd om geschikte markt instrumenten te implementeren om crises te voorkomen”, aldus Sieta van Keimpema, EMB vicepresident. Het probleem is het volgende: het is zeer aannemelijk dat melkveehouders in veel Eu landen hun productie aanzienlijk gaan uitbreiden na de melkquotering – terwijl de markt niet in staat is deze overvloed op redelijke wijze op te nemen. “Structurele prijsverlagingen zijn onvermijdelijk, de volgende crisis staat voor de deur”, voegde Schaber toe.
Extra crisisinstrumenten nodig: Markt Verantwoordelijkheid Programma
Daarom dringt de EMB nog meer aan op de implementatie van een Markt Verantwoordelijkheid Programma (MVP) om in het geval van crises in te kunnen zetten.. Na de quotering kan het programma worden gebruikt om melkveehouders aan te zetten tot verantwoordelijk gedrag en om marktconform te reageren in tijden van crises. Concreet: melkveehouders die in tijden van melkoverschotten vrijwillig minder produceren krijgen een bonus. Aan de andere kant moeten degenen die hun productie blijven opvoeren terwijl de markt al meer dan verzadigd is, hun verantwoordelijkheid nemen en een Markt Verantwoordelijkheid heffing betalen. “Dit maakt het voor ons mogelijk om een voorspelbare omgeving te vormen terwijl voor de consumenten de melkproductie in de gehele EU wordt gegarandeerd”, zei Schaber.
De huidige situatie toont aan hoe dringend de introductie van een goed crisisprogramma is. Al maandenlang is de boerenmelkprijs extreem laag in veel EU lidstaten. De neerwaartse spiraal is recentelijk slechts tot stilstand gekomen door de dreigende historisch hoge superheffing dit jaar, van meer dan 27 cent per kilo melk boven het melkquotum. “We eisen nu dat de superheffing van vorig jaar, ten bedrage van ongeveer 409 miljoen euro plus de heffingen die voortvloeien uit de superheffing van 2015, worden besteed in de melksector. Dit geld zou moeten worden gebruikt om het Markt Verantwoordelijkheid Programma te implementeren”, stelt Schaber.
Hanna Vauchelle, EMB
Foto’s van de maanwake en media actie
Video: EMB actie op 31 maart 2015 (in Duits,© EMB)
Video EU melk quota einde. Crisismanagement blijft noodzakelijk (© Groenen/EFA)
EMB Markt Verantwoordelijkheid Programma
Oostenrijk: Actiedag op 31 maart
© IG-Milch 
Onze actiedag in Wenen werd op de voet gevolgd door de media. Voor het Huis van de Europese Unie was een “melkmeer” gevormd, als symbool voor de verwachte overproductie van melk. Daarna vertrokken we naar het Landbouwministerie om een cadeautje te overhandigen: een kunststof koe met genoeg hooi om een poosje te overleven. Onze boodschap: in de vrije markt mag het ministerie zelf de koeien melken!
Om de actiedag te besluiten, werd het melkquotum symbolisch te grave gedragen in de Zuilenhal van het Oostenrijkse parlement.
De droom van melkveehouders die hun bedrijven uit willen breiden, wat door het einde van de melkquota betaalbaar zou moeten worden, zal als een boemerang terug komen. Niet de beste, gezondst georganiseerde, duurzaamste en eerlijkste bedrijven zullen overleven in de landbouwsector – het tegendeel zal gebeuren.
IG-Milch heeft een melkprijsmodel voor de tijd na de melkquotering (in Duits) ontwikkeld. De oppositie partijen in het Oostenrijkse parlement hebben een soortgelijk voorstel ingediend.
IG-Milch
Informatie over de melkmarkt in de landen
© EMB
Op de laatste ledenvergadering van de EMB (1-2 april), presenteerden de Europese melkveehouders de huidige situatie in hun land. Hier een korte samenvatting van de situatie op de melkmarkt eind maart.
België (MIG)
De melkprijs ligt de afgelopen zes maanden tussen de 25 en 27 cent. Volgens onze recente kostenstudie, liggen de melkproductiekosten rond de 46 cent. In België wordt het melkquotum met 8 a 9% overschreden.
Duitsland (BDM)
De landelijk gemiddelde melkprijs is 29.5 cent (variërend van 25 tot 37 cent). De stemming is verschillend onder de melkveehouders. Veel melkveebedrijven – inclusief grote – denken er over om te stoppen. Landbouwministerconferentie: de ministers van de federale staten willen een crisis detectie systeem en een vangnet.
Finland (MTK)
Gevreesd wordt voor de stijgende melkproductie in Europa. De ban door Rusland op zuivelimporten heeft Finland zwaar geraakt. Het is moeilijk om nieuwe markten te vinden. De melkprijs is met 20% gedaald. De EU-steun van € 10.7 miljoen is te weinig om het verlies te compenseren.
Frankrijk (APLI & OPL)
Vorig jaar werd in Frankrijk 5% meer geproduceerd dan het voorgaande jaar. Veel coöperaties hebben voorraden opgebouwd. De gemiddelde melkprijs is 31 cent (variërend van 26 tot 34 cent); er is een tweeprijzensysteem (A en B melkprijs) in Frankrijk. Voor extra melk die in de categorie C valt (melk die over het A en B contract heen wordt geproduceerd) wordt in Frankrijk met 6,6 eurocent per liter uitbetaald.
Italië (APL)
De melkproductie is in Italië met 3% gestegen. Tot oktober 2014 lag de melkprijs stabiel tussen de 40 tot 45 cent. Daarna zijn de melkprijzen in elkaar gestort; momenteel wordt 35 cent uitbetaald. De nieuwe contractuele besprekingen voor april tot juni hebben geresulteerd in een melkprijs van 36 cent. De productiekosten zijn gestegen, steeds meer melkveebedrijven sluiten hun deuren. De superheffing vormt een groot probleem.
Ierland (ICSMA)
Een jaar gelden was de melkprijs 39 cent per liter en ligt nu rond de 30 à 31 cent (3.6% vet, 3.3% eiwit). Volgens de berichten, produceert Ierland 5.07% over het melkquotum wat een superheffing betekent van € 80 tot 100 miljoen euro. De stemming onder de Ierse melkveehouders betreffende het afschaffen van het melkquotum is voornamelijk positief. De melkproductie zal met 10 tot 20% stijgen is de verwachting.
Kroatië (HSUPM)
Er zijn 9200 melkveebedrijven in Kroatië, de omstandigheden waaronder momenteel melk moet worden geproduceerd zijn erg zwaar. Daarom daalt het aantal melkveebedrijven sterk. Er zijn nu nog 900 melkveebedrijven met meer dan 20 melkkoeien. De melkprijs ligt rond de 34 cent. Melkveehouders worden continue blootgesteld aan andere vormen van toeslagen; in vier jaar tijd is het subsidiesysteem drie keer veranderd.
Litouwen (LPGA)
Kleine melkveebedrijven krijgen slechts een melkprijs van 11 à 12 cent. Het probleem is dat er veel melk wordt geïmporteerd uit Letland en Estland (1500 ton per dag). Ongeveer 50% van de Litouwse zuivelproducten wordt geëxporteerd. Nadat de Litouwse melkveehouders steun hadden gekregen in verband met de ban door Rusland op zuivelproducten, hebben de zuivelverwerkers direct de melkprijs verlaagd in overeenstemming met het bedrag van de steun. Het EU geld gaat aldus naar de zuivelverwerkers.
Luxemburg (LDB)
Al enige tijd ligt de melkprijs tussen de 28 tot 30 cent per liter. Melkveehouders produceren 4 à 5% boven het quotum.
Nederland (DDB & NMV)
De melkprijzen zijn gedaald; er werd tussen januari en februari minder melk aangevoerd omdat het melkquotum al met 5% werd overschreden. Na 1 april wordt een hogere melkproductie verwacht. De melkprijs ligt rond de 33 cent per liter (4.41% vet, 3.47% eiwit). Er is nieuwe wetgeving in Nederland; het aantal dieren per bedrijf wordt nu verbonden aan het aantal hectares behorend bij het melkveebedrijf. Dat betekent dat bedrijven alleen kunnen groeien als ze genoeg land in gebruik hebben (vier grootvee-eenheden per hectare).
Polen (PFHBiPM)
De melkprijs is met 8 cent gedaald naar 29 cent. Kleinere melkverwerkers betalen niet meer dan 22 cent. Een aantal melkverwerkers betalen nog steeds een goede prijs uit maar er zijn er niet veel die 36 cent betalen. Een aantal melkverwerkers buit het Russische embargo uit door de prijzen te drukken.
Zwitserland (BIG-M)
Hoewel Zwitserland al een vrijhandelsverdrag heeft met China, is de melkprijs met 25% gedaald de afgelopen 8 maanden. De zuivelindustrie heeft de Russische crisis aangegrepen als een argument om de melkprijzen te laten dalen.
Regina Reiterer, EMB
De situatie in Duitsland
© wikimedia commons 
Gemiddeld werd in februari 29 cent (4,2% vet en 3,4% eiwit) uitbetaald voor de melk in Duitsland. Hoewel een positieve markttrend in de melkmarkt de noteringen heeft laten stijgen, verlaagde, Hochwald Milch eG de melkprijs voor maart 2015 met 1,5 cent/kg.
Reden voor de verlaging is dat de positieve markttrends nog niet hebben doorgewerkt in de contracten én de onzekere vooruitzichten voor de periode na het melkquotum. Veel melkveehouders hebben de productie stevig laten dalen in verband met de dreigende hoge superheffingboetes. Momenteel ligt de melkproductie 3,1% lager dan vorig jaar rond deze tijd. De indicatoren wijzen echter in een andere richting. Vanaf 1 april wordt er vanuit gegaan dat er meer melk op de markt komt. Talrijke nieuwe stallen stonden nog leeg en worden nu gevuld. Daarom zijn de prijzen voor rijpe en pas afgekalfde koeien op de laatste veiling gestegen met €400 per stuk en liggen nu rond de €1950 per stuk.
In talloze gesprekken met politieke vertegenwoordigers, heeft de BDM er steeds weer op gewezen hoe noodzakelijk het is dat er deugdelijke randvoorwaarden voor de markt worden geïmplementeerd. In het bijzonder wordt aandacht besteed aan het Markt Verantwoordelijkheid Programma, dat continue wordt toegelicht. Van 18 tot 20 maart, was de BDM ook aanwezig bij de Landbouwministersconferentie in Bad Homburg. De melkveehouders waren daar opnieuw voor drie dagen, om met campagnes en demonstraties, de politieke besluitvormers bewust te maken van de impact van de afschaffing van de melkquotering.
Thorsten Sehm, BDM
Melk & Markt Roadmap – een wegwijzer voor de tijd ná de quota
© MEG Milchboard
Tegen de achtergrond van het beëindigen van het melkquotum na 31 jaar en de beroerde marktpositie van melkveehouders in de zuivelmarkt, hebben de melkveehouders van de MEG Milch Board een Melk & Markt Roadmap opgesteld. Niet een crisisinstrument, deze wegwijzer houdt zich uitsluitend bezig met de zakelijke relaties tussen melkveehouders en de kopers van hun melk. Het doel is om de marktpositie van melkveehouders in Europa te verbeteren, gebaseerd op bestaande juridische kaders.
Dit kader is het Melkpakket van de Europese Commissie, de Duitse Landbouwmarktstructuur wet (AgrarMSG), alsook het Zuivelsector rapport van de Duitse Mededingingsautoriteit .
Na een volledige analyse van de huidige situatie te hebben gemaakt, concludeert de MEG Milch Board dat er voor de producenten nog steeds forse tekortkomingen in het vermarkten van melk als hoogwaardige voeding zitten. Dit verhindert een duurzame en milieuvriendelijke ontwikkeling van de melkproductie in Duitsland. De Melk & Markt Roadmap is daarom niet alleen gericht op de marktspelers maar ook op de verantwoordelijkheid van beleidsmakers en de samenleving als geheel.
De Melk & Markt Roadmap beslaat vier punten:
- Een contractmodel voor de melkproductie
- Melkveehouders helpen zichzelf te redden
- Hervorming van de leverplicht voor melkveehouders
- Promoten van de dialoog
Bij de uitvoering van deze punten in een verplichte vorm, is markt interventie door de staat onmisbaar. Echter, om te kunnen omgaan met aanzienlijke marktverstoringen die niet door de marktspelers zijn veroorzaakt, moeten aanvullende, effectieve instrumenten worden ontwikkeld en op korte termijn worden toegepast, voor een begrensde periode. Tenzij de inhoud van de Melk & Markt Roadmap snel wordt ingevoerd, zullen onevenwichtigheden op de markt sneller verschuiven in het nadeel van de producenten.
MEG Milch Board
Roadmap Melk & Markt (in het Duits)
EMB Agenda
Belangrijke data voor het EMB Bestuur in april 2015:
- 01.-02.04.: EMB Ledenvergadering in Brussel
- 23.04.: Bezoek door de Noorse organisatie „Bondesolidaritet“
- 29.04.: Vergadering Melk Markt Observatorium (Brussel)
Colofon
European Milk Board asbl
Rue du Commerce 124
B-1000 Bruxelles
Tel: +32 2808 1935
Fax: +32 2808 8265
E-Mail: office@europeanmilkboard.org
Website: http://www.europeanmilkboard.org