donderdag 20 september 2012auteur: Sieta van Keimpema
Hollandse helden
'Hollandse helden'
Dat de summiere opbrengsten voor primaire producenten, het resultaat zijn van gebrek aan onderhandelingsmacht, werd vorige week opnieuw pijnlijk duidelijk. Nota bene terwijl ik in Amsterdam aanwezig was bij een bijeenkomst met maatschappelijke organisaties om een alternatief voor de huidige handelsregels te formuleren,kwam groot in het nieuws dat Albert Heyn haar leveranciers, die ze zelf hun ‘Hollandse helden’ (?) noemen, per brief heeft laten weten dat ze hen 2% op de uitbetalingsprijs korten. Omdat Albert Heyn van mening is dat de Hollandse helden voordeel genieten van de expansiedrift van de Zaanse super. En dat het soms nodig is om tussentijds zaken te wijzigen, aldus een AH-woordvoerder.
Nu werd afgelopen week ook bekend dat melkveehouders jaarlijks gemiddeld 2 miljard euro investeren in de groei van hun bedrijf. Misschien ook maar eens een briefje richting Zaandam dat we 2% van onze groei van hun rekening willen ‘pinnen’?
Wat de handelswijze van Albert Heyn, Jumbo en C1000 (die op dezelfde wijze handelen) natuurlijk zonneklaar aantoont , is het schrijnende gebrek aan handelsregels die eerlijke handel garanderen en het gebrek aan ethiek binnen de handel uitbannen. Een journalist die ik over deze kwestie aan de telefoon kreeg, vertelde dat hij van diverse leveranciers had gehoord, dat dergelijke praktijken schering en inslag zijn. Het eenzijdig korten op gemaakt prijzen, het oprekken van de uitbetalingstermijn, het eisen van betaling voor schapruimte enz. enz., het gebeurt allemaal met regelmaat.
Leveranciers lijken te zijn verworden tot een hypotheekverstrekker zonder recht op rente.
Mijn scepsis over het functioneren en nut van de NMa is door deze berichten nog groter geworden dan het al was. De NMa heeft geregeld van onze overheid de opdracht gekregen om onderzoek te doen naar machtsmisbruik door supermarkten. Nog nooit heeft de NMa kunnen vaststellen dat er sprake is van "ontoelaatbare handelingen door de supers". Terwijl het tegendeel nu opnieuw, op schrift, op tafel ligt. Commentaar van een woordvoerder van de NMa was, "dat ze er vanuit gaan dat de supermarkten op termijn dit voordeel wel deels doorberekenen aan de klant". Oh, en dan is het goed? Als producten maar goedkoper in de winkels worden is er niets aan de hand? Ten eerste, een nogal voorbarige conclusie omdat de supermarkt zelf stelt dat ze het geld nodig menen te hebben voor hun expansiedrift. Ten tweede, maakt een consumentenprijsdaling, machtsmisbruik in de keten nog niet legaal of ethisch verantwoord.
Met de korte actie bij het hoofdkantoor van Albert Heyn, op initiatief van Gerard Snoek van de NVV, hebben we als gezamenlijke boerenbelangenbehartigers , aan de directie duidelijk gemaakt wat het effect in de keten is van hun handelen. Namelijk dat alle kortingen tot nu toe aan de boeren worden doorberekend door de andere schakels in de keten. Grote supermarktketens hebben een maatschappelijke verantwoordelijkheid. Een verantwoordelijkheid die de directie stelde, zeker te voelen. Bij Albert Heyn waren ze diep onder de indruk van de reacties op hun kortingseis. Natuurlijk kunnen we Jumbo en andere supermachten in de keten ook niet hun gang laten gaan. Om resultaat te boeken zullen onze leden dan echter ook actief moeten worden. En moeten we maatschappelijke (jongeren)bewegingen hierbij betrekken. Zodat we snel resultaat kunnen boeken.
De enige oplossing voor het gebrek aan ethiek in de handel, zijn heldere scherpe regels en wetten die het machtsevenwicht in de keten herstellen. Het huidige Melkpakket van de Europese Commissie biedt daartoe geen enkele garantie omdat dit pakket aan regelingen, de supermarktketens volstrekt ongemoeid laat. Daar hebben de DDB en de EMB de beleidsmakers en parlementsleden al diverse malen op gewezen. Het is te hopen dat nu alle belangenbehartigers die hun kritiek op de handelswijze van supermarkten hebben geuit, het niet bij woorden laten maar met elkaar, als eén blok, het gevecht met de heersende macht in de keten blijven aangaan. In het belang van boeren en leveranciers. Dan zijn we weer één stap dichter bij eerlijke, kostendekkende prijzen voor de ‘Hollandse helden’.
Sieta van Keimpema, voorzitter