zondag 17 juli 2011auteur: Sieta van Keimpema
Week 29 - Markttoegang
Week 29 - Markttoegang
Afgelopen week hebben we de laatste hand gelegd aan het geheel vernieuwde DDB-magazine dat eind juli/begin augustus aan alle melkveehouders in Nederland wordt gestuurd. Met als thema: 5 jaar DDB en EMB. We kijken even achterom maar vooral vóóruit, naar de verregaande veranderingen in het zuivelbeleid die ons te wachten staan.
Een punt wat ook aan bod komt, maar door de (Europese) politiek wat wordt ‘vergeten’ is markttoegang. Een punt dat een soort van vast duo vormt met marktmacht. Want markttoegang is door de verregaande bundeling van de aan melkveebedrijven toeleverende en afnemende schakels, allang geen vanzelfsprekendheid meer.
De EMB-ledenorganisaties die De faire Melk op de markt brengen weten daar inmiddels alles vanaf. We horen verhalen waarvan de haren je te berge rijzen: melkfabrieken die ondanks overcapaciteit liever verlies draaien dan faire melk voor de EMB-leden in het pak te doen (Duitsland, Oostenrijk en België). Contracten die zonder enige vorm van opzegging, van de ene dag op de andere door zuivelverwerkers worden beëindigd (Oostenrijk). Supermarktketens die hun marge willen vergroten en bij de nieuwe contractonderhandelingen een veel lagere prijs bieden (België). Ondanks de oplopende prijzen voor melk op de markt en ondanks stijgende verkoopcijfers van De faire Melk-producten. En ze vinden dat ook nog heel normaal, in de trant van: “als jij bij ons op de plank wilt liggen, zal je ons heel erg moeten paaien”.
Het geeft me een nare bijsmaak: met wat voor soort mensen moeten wij (in de toekomst) eigenlijk zaken doen? Het gebrek aan respect voor kwaliteitsproducten die zorgvuldig worden geproduceerd is in de handel nul komma nul. En dan heb ik het nog niet eens over de juridische processen die De faire Melkers in Duitsland, België en Oostenrijk zijn aangedaan. Want ook dan moet je het van je ‘conculega’s’ blijkbaar niet hebben: de aanklagers komen stuk voor stuk uit de zuivelindustrie die blijkbaar geen andere aanbieder in de markt dulden. Want over twijfels over de kwaliteit gaan de processen nooit. Dat de zuivelverwerkers met die juridische procedures veel boerengeld verspillen (want indirect worden de proces- en advocatenkosten bij de melkveehouders in rekening gebracht) daar kraait geen haan naar.
In het volgende DDB-magazine vindt u een overzicht van de bundelingsgraad van de schakels in onze keten op de wereldmarkt. Ze zijn allemaal het percentage van 3,5% van het marktaandeel al ver te boven. Een percentage wat wij als melkproducenten wel als maximum krijgen opgelegd. Is men in de nationale en internationale politiek nu zo naïef? Of is dit een opzetje om de kosten van voedsel laag te houden? Wij gaan maar van het eerste uit omdat je van de tweede optie helemaal misselijk wordt. En leggen de feiten weer neer in Brussel en Den Haag en bij iedere lobbymogelijkheid die we hebben. Daarom vlieg ik aanstaande donderdag naar München om samen met de president van de EMB, Romuald Schaber, een gesprek te hebben met de Beierse landbouwminister die ook afgevaardigde is naar de EU.
Als het hervormde zuivelbeleid geen maatregelen bevat die de marktmacht van melkproducenten werkelijk bevordert, zitten we de komende twintig jaar weer opgescheept met beleid waar de boeren aan kapot gaan. Toen wij 5 jaar geleden startten met de DDB en de EMB, gunde men ons de ‘markttoegang’ ook nauwelijks. En hoorden we uit de hoek van de zuivelindustrie vaak dat ons plan “de zuivelfabrieken uit zou hollen”, inmiddels is meer dan aangetoond wie nu wie uitholt. Wie de marges en de winsten pakt en wie de lakens uit deelt. De melkveehouders, de DDB of de EMB, zijn het niet.
Toekomstig zuivelbeleid zal niet alleen de melkproducenten marktmacht moeten garanderen (zoals de EU politici zichzelf hebben opgelegd) maar ook markttoegang. Want als je de kans niet krijgt om je product aan te bieden, is er van gelijke kansen op de markt geen sprake. Ik wens u binnenkort veel leesplezier met ons nieuwe magazine waarin veel thema’s die ons als melkproducenten aangaan, worden behandeld.
Sieta van Keimpema, - voorzitter