Week 49 - Nieuw tijdperk

zaterdag 17 december 2011auteur: Sieta van Keimpema

Week 49 - Nieuw tijdperk

Week 49 - Nieuw tijdperk

Net als honderden andere mensen kwam ik afgelopen woensdagmiddag naar Papendal, waar Kees Wantenaar, afscheid nam van zijn functie als voorzitter van FrieslandCampina. De hele zuivelsector was zo’n beetje aanwezig, evenals natuurlijk de complete ledenraad van FrieslandCampina. Ruim dertig jaar was Wantenaar bestuurlijk actief in de zuivel en hij is daar dus zo’n beetje mee vergroeid.
Een dergelijk afscheid is dus voor de betrokkene er één met gemengde gevoelens, zoals Wantenaar zelf aangaf. Kees Wantenaar is vooral voor zijn Campina-leden van zeer grote waarde geweest. Hij heeft het maximale uit de onderhandelingen met Friesland Foods gesleept én mocht ook nog de voorzitter leveren (Sybren Attema werd ‘verkocht aan Vietnam’, aldus ’t Hart gekscherend in zijn speech). Petje af als je dat voor elkaar krijgt. Al waren wij er als Friesland Foods-lid niet zo gelukkig mee dat onze schatkist drastisch werd afgeslankt!
De DDB heeft meerdere malen een gesprek met Kees Wantenaar gevoerd. Zowel in de formele als informele sfeer. En hoewel we het vaak ook oneens waren, was er daarbij altijd sprake van wederzijds respect.

Eigenlijk zie ik dit afscheid niet eens zozeer als het afsluiten van één bestuurlijk carrière, maar veel eerder als ook het afsluiten van een tijdperk. Want de zuivelsector staat voor grote veranderingen.
De heer Kees Pette, die tot vorig jaar directeur van NZO was, bevestigt die gedachte. Daarom is hij bezig met het samenstellen van een boek over de complete Nederlandse zuivelhistorie.

Op de drempel van 2012 zijn de partijen in de Trioloog het toch nog eens geworden over het Melkpakket. Hoewel er nog een hele serie overleggen over de definitieve inhoud zal volgen. Het lijkt er op dat de Europese Commissie nog steeds het verschil niet heeft geleerd tussen verantwoord en onverantwoord dereguleren. De toekomst zal ook dat leren en misschien wel eerder dan we wensen. Want tijdens de Advisory Group on Milk vorige week, bleek men nogal in het duister te tasten over de melkprijs voor volgend jaar. Er zijn vertegenwoordigers uit de zuivelindustrie die denken dat de markt nog wel een tijdje stabiel zal blijven maar er zijn er ook die bang zijn voor de gevolgen van de economische crisis (stijgende werkloosheid, krimpende sociale voorzieningen en een lager besteedbaar inkomen) waar maar geen oplossing voor komt én de sterke productiegroei van melk in bepaalde werelddelen. Tel daarbij op dat de Trioloog het belang van het nauwkeurig monitoren van de markt niet zo nodig vindt – het verzamelen van de aanbodscijfers in de EU moet genoeg zijn om de totale zuivelmarkt in te schatten (?!?) - en je kan de volgende crisis aan voelen komen. En daar is onze sector, die al meer dan tien jaar een melkprijs ontvangt die beneden de kritische kostprijs ligt (LEI), niet klaar voor.

In de vergadering van de Advisory Group blijkt ook dat er steeds meer bezwaren zijn aan de manier waarop de hervorming van het GLB vorm krijgt. Onder het mom van liberalisatie blijkt de EU Commissie toch vooral veel voor te willen schrijven wat praktisch gezien niet inpasbaar is zonder aanzienlijke kosten voor de boeren die uit de markt niet te halen zijn. Dat wordt dus ook weer een ellenlang onderhandelingsproces met twijfelachtige uitkomst.

Wat mij vooral erg duidelijk wordt, is de oncontroleerbaarheid van de EU. 27 lidstaten worden het nooit ergens over eens waardoor het onderhandelingsproces maar voort blijft slepen en compromissen vooral zwak en onwerkbaar zijn. Je ziet het ook bij de overleggen over een oplossing voor de financiële of schuldencrisis, men komt er niet uit en de gepresenteerde ‘oplossingen’ blinken vooral uit in machteloosheid.

Afgelopen week vergaderde het bestuur van de EMB over de strategie voor volgend jaar. We gaan door met het voeren van gesprekken met landbouwministers, politici en vertegenwoordigers uit de zuivelsector en de Europese Commissie. Er worden daarnaast momenteel in opdracht van EMB en DDB studies gedaan over de voorgenomen maatregelen in het Melkpakket en de uitwerking van de mededingingsregels daarbinnen.
En tijdens de Grüne Woche is de EMB weer present met een persconferentie én de faire melk –aanbieders hebben een stand op de beurs. Compleet met een melkbare Faironika die als een magneet werkt op de bezoekers (wie wil er nu niet zijn eigen glas melk, melken?).

Voor ons dus nog geen afscheid. Vlak voor de kerst ontvangen alle melkveehouders in Nederland weer een DDB Business met daarin onze visie op de ontwikkelingen in de zuivelsector en wat verhalen uit de dagelijkse praktijk. Daar wordt je niet altijd vrolijk van maar deze verhalen geven wel aan dat we onze positie in de sector nog flink moeten verdedigen, omdat niemand anders dat doet.

Sieta van Keimpema, voorzitter