woensdag 2 oktober 2019auteur: Leeuwarder Courant
Boeren vs. Den Haag
Als het moet, staan Reinder en Fokke de Vries over vier weken opnieuw in Den Haag.
De mannen van loonbedrijf Us Bilang uit Hoornsterzwaag hoorden politici gisteren mooie woorden spreken. Maar concrete toezeggingen kwamen er amper. Het kabinet kreeg van de Friese voorvrouw Sieta van Keimpema vier weken om met ,,iets zinnigs’’ te komen. ,,Anders zullen wij ze eens een poepie laten ruiken.’’ Dan volgt er nieuw protest.
Boeren zijn het zat dat er over hun hoofden wordt beslist. De fosfaatellende is amper achter de rug of de stikstofproblematiek dient zich aan. ,,Die commissie-Remkes is een regelrechte aanval op het platteland’’, riep Van Keimpema. Ze kreeg op het Malieveld een ovationeel applaus.
Het imposante boerenprotest legde gisteren feilloos het dieper liggende probleem van Nederland bloot: de enorme kloof tussen stad en platteland. Het was de regio tegen de Randstad. Het was de boeren tegen Den Haag. Het was de melkveehouders tegen Schiphol.
De boeren lieten Den Haag zien wat de macht van het getal betekent. Burgemeester Pauline Krikke stond 75 tractoren toe op het Malieveld. Met kinderlijk gemak werden de hekken ’s ochtends opzijgeschoven. De boeren kwamen uit Texel, Boxtel, Loppersum, Hippolytushoef, Hitzum, Hidaard. Een niet-aflatende stroom groene, blauwe en rode Fendts, Cases en John Deeres denderde vanaf negen uur het Malieveld op.
Harmen Bouma at maandagavond om half negen een pizza in Achlum en arriveerde 14 uren later in Den Haag. Lars Benes uit Makkinga glipte Den Haag binnen via een alternatieve kant. Sander de Jong uit Lollum behoorde na twaalven tot de laatste binnenkomers, na een reis van 14 uur en 30 minuten.
De boeren eisen respect. Ze willen niet het bokje worden van de stikstofproblematiek. D66-Kamerlid Tjeerd de Groot, die de kippen- en varkensstapel wil halveren, oogstte de meeste woede. Op een spandoek stond: ‘Het loon van Tjeerd moet worden gehalveerd’. De Groot was aanwezig, dank zij de inzet van een beveiligde auto. Hij was onder de indruk.
Jesse Klaver moest het ontgelden, de partijleider van GroenLinks. ,,Er gaan grote veranderingen komen’’, zei Klaver. ,,We gaan dat op een manier doen die u zo min mogelijk raakt. Maar het gaat u raken.” Er gingen middelvingers omhoog. Er klonk boegeroep.
Landbouwminister Carola Schouten kreeg opvallend hard de wind van voren van actieleider Bart Kemp. Ze heeft er een puinhoop van gemaakt, zei Kemp. ,,Nooit was de onduidelijkheid in de regelgeving groter dan nu.’’ Hij vroeg om een overheidscampagne van 17,5 miljoen euro om de agrarische sector in het zonnetje te zetten.
Schouten beloofde dat er geen halvering van de veestapel komt zo lang zij minister van Landbouw is. CDA-Tweede Kamerlid Jaco Geurts sloot een gedwongen veekrimp in Nederland uit. Hij legde de nadruk op het woordje ‘gedwongen’. Wat alle woorden waard zijn, moet de komende weken blijken. Klaver wist het wel: ,,Laat je geen zand in de ogen strooien door mensen die je naar de mond praten’’.
CDA, ChristenUnie, VVD en SGP schoven zich nadrukkelijk naar voren als vriend van de boeren. Net als Forum voor Democratie, dat een nieuw kiezerspotentieel lijkt te hebben aangeboord. Theo Hiddema zweepte de boeren op. ,,Laat het niet overwaaien! U moet blijven protesteren!’’
Caspar van den Berg is als hoogleraar van de RUG/Campus Fryslân gespecialiseerd in de regio. Hij zag gisteren in Den Haag voor zijn eigen ogen gebeuren waar hij vorig jaar, tijdens zijn oratie, al voor waarschuwde: een groeiende kloof tussen regio en stedelijk gebied. Dat gaat spanning geven. De Fransen weten er alles van.
Na de podiumoptredens pakten de mannen van Us Bilang een biertje. Ze hadden hamburgers mee en een kookstel om die lange terugreis naar de Friese Zuidoosthoek te overleven. Morgenochtend om half zeven wordt er in Hoornsterzwaag weer mais gehakseld. En over vier weken staat Us Bilang opnieuw op de barricaden. ,,As it nedich is, dan dogge wy dat.’’