donderdag 7 november 2019auteur: Leeuwarder Courant

‘De VVD heeft de afgelopen jaren te veel meegebogen’

Zelfs Rutte krijgt handen niet op elkaar

Boeren voelen zich van alle kanten aangevallen, óók door regeringspartij VVD. Premier Rutte waagde zich gisteravond in het hol van de leeuw. Hij ging in een stal in Overijssel met honderden bezorgde boeren in discussie over de stikstofcrisis.
Als premier Mark Rutte het boerenerf oploopt van een melkveehouder in het Overijsselse buurtschap Vinkenbuurt (bij Ommen), krijgt hij geen applaus. Honderden aanwezige boeren uit de omgeving – die Rutte opwachten in een grote stal – zijn argwanend. Ze willen van de VVD-premier weten of hij hen gaat helpen.
,,We kunnen helaas niet zeggen dat we doorgaan met bouwen en boeren: het stikstofprobleem ís er’’, zegt Rutte meteen. ,,Ik heb nachtmerries van bedrijven die op dit moment omvallen. Op die manier komen we in een crisis, als we niet oppassen.’’
Het is voor het eerst dat Rutte zich tussen de boze boeren begeeft. Bij de twee massale boerenprotesten op het Malieveld in Den Haag, vorige maand, liet hij zijn gezicht niet zien. ,,Ik ben blij dat hij hier nu is’’, zegt melkveehouder Arno van Spijker (44) op wiens bedrijf de premier te gast is.
Van Spijker is VVD-lid en een bekende van VVD-landbouwwoordvoerder Helma Lodders in de Tweede Kamer. Zij heeft geregeld dat Rutte naar Vinkenbuurt is gekomen. ,,We wilden een gemoedelijke avond organiseren voor lokale agrarische ondernemers’’, zegt Van Spijker. ,,Want we maken ons grote zorgen.’’
Van Spijker heeft 230 melkkoeien én een bouwbedrijf voor stalinrichtingen. Daarmee treft de stikstofcrisis hem dubbel. Het is onzeker of zijn kinderen later de boerderij kunnen overnemen. En omdat er nu geen nieuwe stallen mogen worden gebouwd, dreigt ook dat deel van zijn inkomsten op te drogen.
,,Het ergert mij dat er vorig jaar nog niets aan de hand was’’, zegt Van Spijker. ,,En dan nu, door een rechterlijke uitspraak, kan de hele Nederlandse economie als een baksteen in elkaar zakken.’’ Van Spijker vindt dat Rutte een noodwet moet invoeren, waardoor de agrarische sector en de bouw toch weer stikstof mogen uitstoten.
,,De landbouw krijgt nu alle schuld van de stikstofproblemen. Dat is niet eerlijk. Want van andere sectoren, zoals de luchtvaart en de industrie, is veel minder bekend over hoeveel stikstof zij precies uitstoten. Omdat het in de landbouw al jaren wél goed wordt gemeten, krijgen wij nu de zwarte piet toegespeeld.’’
Rutte zegt hard te werken aan oplossingen. Hij haalt ook uit naar coalitiegenoot D66, die eerder zei de veestapel te willen halveren. ,,Het gebeurt soms dat in bepaalde partijen onzin wordt geroepen’’, zegt de premier. ,,Halveren is níet wat de VVD vindt. Wij zijn de grootste partij in deze sector. Dat was het CDA, maar is nu al jaren de VVD. Dat gaat verdomme niet veranderen. Echt niet.’’
Toch rommelt het binnen de VVD. Het voormalig VVD-Tweede Kamerlid Gert-Jan Oplaat uit Overijssel is boos over de huidige stikstofkoers. Hij is fel gekant tegen aanstaande snelheidsverlagingen. ,,Maar een automobilist wordt niet bedreigd in zijn bestaan, de boeren wél’’, zegt Oplaat.
,,Rutte kwelt zichzelf te veel’’, vindt het oud-Kamerlid. ,,De VVD heeft de afgelopen jaren te veel meegebogen, onder meer bij het aanwijzen van natuurgebieden. Rutte moet nu leiderschap tonen en het aantal natuurgebieden rap verkleinen. Om al die flauwekul van kleine heideveldjes en een verdwaalde boom moeten we ons niet langer druk maken.’’
Hoewel melkveehouder Van Spijker zelf VVD-lid is, vindt hij dat de partij van Rutte het niet altijd goed doet voor de boeren. ,,Iedere partij heeft steken laten vallen, ook de VVD.’’ Wat heeft Rutte dan precies verkeerd gedaan? ,,Dat laat ik in het midden’’, zegt Van Spijker. ,,Maar er zijn in het verleden beslissingen genomen waar boeren nu zwaar de dupe van zijn.’’
Rutte hoort Van Spijker en de andere agrariërs aan. De premier zegt met oplossingen te willen komen waardoor de landbouwsector weer verder kan. ,,Geld mag niet het probleem zijn. Maar ik kan niets garanderen.’’