donderdag 17 maart 2022auteur: EMB
Een dramatische ineenstorting marge-ontwikkeling
Studie onthult de marge-ontwikkeling voor EU-melkveehouders
in de afgelopen 30 jaar
Uit een recente studie blijkt dat de marges voor melkveehouders de afgelopen 30 jaar aanzienlijk zijn gedaald en zelfs in grote mate negatief zijn geworden.
In de studie van het BAL (Büro für Agrarsoziologie und Landwirtschaft) zijn vier type marges voor de EU berekend, voor de periode 1989-2019 respectievelijk 2004-2019 met de brutomarge en de netto economische marge I en II, waaruit de ontwikkeling in de melkveehouderij duidelijk naar voren komt.
De brutomarge voor melkproducenten bedroeg in 1989 21,98 cent/kg melk, tegen slechts 15,15 ct/kg melk in 2019.
Brutomarge = totale melkopbrengst plus gekoppelde melksubsidies, minus inputkosten en algemene bedrijfskosten (excl. afschrijvingen, lonen, huur, rente en belastingen)
De nettomarge bedroeg in 1989 12,36 cent/kg melk, tegen slechts 4,17 cent/kg melk in 2019.
Netto marge = zelfde als bruto marge maar ook na aftrek van afschrijving, lonen, huur, rente en belastingen (maar exclusief inkomen voor melkproducenten/familieleden die meehelpen op het bedrijf)
In 1989 bedroeg de economische nettomarge I, 3,79 cent/kg melk. Reeds vanaf 1995 werden negatieve cijfers opgetekend, met een waarde ver onder nul,
van -4,96 cent/kg melk in 2019.
Netto economische marge I = zelfde als de netto marge, maar ook na aftrek van een eenvoudig inkomenstarief voor melkproducenten/meewerkende gezinsleden
De netto economische marge II is voortdurend negatief in de beschouwde periode van 2004-2019. Het tekort schommelt in deze periode tussen 5,3 en 13,5 cent/kg melk.
Netto economische marge II = zelfde als de netto marge, maar ook na aftrek van een gekwalificeerd inkomenstarief voor melkproducenten/meewerkende gezinsleden
Zie hier voor de volledige studie in het Engels en het Duits.
Sieta van Keimpema, voorzitter van de EMB, vindt de resultaten alarmerend: "De cijfers laten een dramatische ineenstorting van de marges voor melkveehouders zien. Dit weerspiegelt ook de situatie op de boerderijen. Het is duidelijk dat de afgelopen decennia de verkeerde koers is ingezet voor de zuivelsector."
Winstgevendheid in de melkproductie is een onbekend begrip geworden, ongeacht het type marge. Hetzelfde geldt ook, voor een passende betaling voor de gewerkte uren. Evenmin is er sprake van enige vorm van respect of waardering voor het werk van de melkveehouders. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de ene na de andere boerderij haar deuren moet sluiten. Frankrijk bijvoorbeeld heeft in tien jaar tijd een kwart van zijn melkveehouderijen verloren.
Vicevoorzitter van de EMB, Kjartan Poulsen, eist een nieuwe aanpak van de landbouw. "We hebben een nieuw systeem nodig - een systeem dat gebaseerd is op kostendekkende prijzen. De scheve prijs-kostenverhouding waarmee onze eigen boeren te maken hebben, de onvoorwaardelijke, schadelijke focus op export zonder voldoende ruimte voor crisispreventie - deze feitelijke situatie toont het falen van het huidige landbouwsysteem aan." Een nieuw landbouwkader moet het mogelijk maken dat de prijzen alle eerder gemaakte kosten van de melkproductie dekken en ook de nieuwe kosten die ontstaan door de hogere duurzaamheidseisen.
Met het oog op de marges richt Kjartan Poulsen duidelijke woorden tot de EU-Commissaris voor landbouw: "Mijnheer Wojciechowski, de data kunnen eenvoudigweg niet langer worden genegeerd. U moet samen met de boeren, de industrie en de detailhandel naar de toekomst kijken en alles in het werk stellen om de landbouw eerlijk en winstgevend te maken."