vrijdag 24 december 2021auteur: DDB
Eindejaarsbericht 2021
En zo ligt het jaar 2021 alweer bijna achter ons. Opnieuw een roerig jaar waarin beperkingen, de stikstofproblematiek, de klimaatvraagstukken en de problematiek rondom de opbrengstprijs voor boeren, centraal stonden in de landbouw.
Verdienmodel
Het jaar begon in februari meer dan hoopvol met betrekking tot een eerlijke(r) opbrengstprijs voor boeren, door de start met overleggen met de partners van het Centraal Bureau Levensmiddelen (CBL). Deze overleggen werden afgedwongen na een demonstratie van Farmers Defence Force (FDF) - 17 november 2020 - bij het hoofdkantoor van het CBL, en boerenacties bij distributiecentra vlak voor de kerst in 2020. Juist voor een kostendekkende en eerlijke prijs werd de DDB 15 jaar geleden opgericht. De DDB was daarom ook de eerste partner van FDF in het concept FarmerFriendly (een initiatief voor een eerlijker prijs voor de boeren, ontwikkeld door FDF).
De eis aan de supermarkten om FarmerFriendly in te voeren werd vanaf het begin ondersteund door veel DDB leden, die zich tevens inschreven bij Coöperatie FarmerFriendly tijdens de demonstratie bij het CBL-kantoor.
Er werd in januari 2021 tijdens de eerste bijeenkomst met de partners van FarmerFriendly en het CBL, door alle aanwezige (markt)partijen afgesproken met de boerenbelangenbehartigers, dat er concreet op 1 april 2021, sprake zou zijn van een beter verdienmodel voor de boeren. Deze toezegging werd gecommuniceerd via een gezamenlijk persbericht. De partijen die dit toezegden, hebben echter aan het einde van 2021, hun belofte nog niet ingelost. Wij vergeten deze toezegging niet: er zál geleverd moeten worden! Het DDB Bestuur hoopt en verwacht dat we op uw steun en inzet als DDB-leden - wanneer daartoe wordt opgeroepen – mogen rekenen. De druk moet weer op de ketel!
Provinciaal
In 2021 deed DDB, provinciaal, mee met diverse demonstraties. Samen met andere belangenbehartigers steunden we de boeren die in verzet kwamen aan de Friese Waddenkust en voerden we acties tegen de schending van eigendomsrechten van boeren, die Provincie Friesland voornemens was met betrekking tot de weidevogelbescherming. Ten aanzien van dat laatste thema, hebben de boerenbelangenbehartigers de handen ineengeslagen en zijn met een gezamenlijk voorstel gekomen dat de rechten van boeren niet schendt.
Ook is de DDB in 2021 betrokken bij provinciale collectieven, die de stikstofaanpak met de provincies overleggen. Beslist geen gemakkelijke opgave: een eendrachtig optredende boerenbelangenbehartiging is daarbij van groot belang. Wanneer u als DDB lid mee wil praten in de provincie om de DDB-standpunten naar voren te brengen, kunt u contact opnemen met het secretariaat.
Kostenstudie
Opnieuw publiceerden we samen met andere European Milk Board (EMB) ledenorganisaties, het rapport “Wat kost de melk? “Inmiddels nemen organisaties uit acht Europese landen, deel aan deze studie waardoor een goed beeld van de kostenopbouw voor melkproductie in Europa is ontstaan. Een rooskleurig beeld geeft de studie niet: melkveehouders worden nog steeds zwaar onderbetaald door de afnemers. De politiek kijkt nog steeds te veel weg! Ook wordt in opdracht van de DDB momenteel, aan een kostenstudie voor de biologische melk gewerkt.
ZuivelNL
Al meer dan twee jaar geleden meldde de DDB zich aan als nieuw lid van ZuivelNL, nadat de leden daarin hadden toegestemd tijdens de algemene leden vergadering in 2019. Wisseling van de wacht binnen ZuivelNL, vertraagde het proces. Inmiddels zijn er een aantal gesprekken geweest met de huidige voorzitter en de huidige directeur van ZuivelNL. Gesprekken die positief zijn verlopen. DDB zoekt actieve leden melkveehouders (bij voorkeur jong) die hun praktijkkennis willen inzetten binnen de werkgroepen van ZuivelNL. Omdat de DDB leden tijdens de leden vergadering in 2021 hebben ingestemd met versterkte samenwerking met Farmers Defence Force, zoeken we deze actieve, en bij voorkeur jonge, melkveehouders binnen beide organisaties. Zo vergroten we onze invloed, die we op een positieve en constructieve manier in willen zetten - in het bijzonder voor u als lid maar ook voor de melkveehouderij in het algemeen. Hebt u belangstelling voor deelname aan één van de ZuivelNL werkgroepen of hebt u vragen hierover? Stuur dan een mail naar het DDB-secretariaat: info@ddb.nu. We nemen dan zo spoedig mogelijk contact met u op.
DDB Magazine
Op de drempel van 2022 hebt u – als het goed is – bij de uitgave van de Agrio Uitgeverij bladen, een DDB Magazine ontvangen met de titel “We hebben een boodschap met een gouden randje”. Met daarin actuele onderwerpen waar we ons mee bezig houden in uw boerenbelang. U kunt dit DDB- Magazine ook op onze site lezen door hier te klikken. Hebt u het DDB Magazine niet ontvangen en wilt u dat wel graag, stuur dan een mail naar info@ddb.nu. We sturen dan zo snel mogelijk een exemplaar naar u toe.
Bij het ter perse gaan van dit nummer, was er nog geen nieuw Kabinet of regeerakkoord. Natuurlijk zal de DDB zich daar de komende tijd mee bezig houden om ervoor te zorgen dat het belang van u als melkveehouder zo goed mogelijk behartigd wordt.
7e APN
Het 7eActieprogramma nitraat is één van de onderwerpen in het nieuwe DDB Magazine. De DDB is naar aanleiding van dit nieuwe programma, in gesprek gegaan met LNV. Inmiddels weten we dat een aantal van onze speerpunten over dit programma, zijn ingevuld in het nieuwe voorstel. Echter, er zijn nog wel belangrijke verbeteringen nodig!
Derogatie
Dat er opnieuw ‘gedoe’ is rond een nieuwe derogatie is verbazingwekkend. Vooral nu we in het duister blijven tasten over de reden van het uitblijven van een nieuwe derogatie: is er inderdaad te laat uiterste datum voor indiening gegevens ‘gemist’, zoals wordt gesuggereerd in de media, of is dit een methode om stikstofreductie te forceren? Daar zou de overheid de derogatie niet voor moeten willen misbruiken! Ambtenaren van LNV hebben tot nu toe geen openheid van zaken gegeven. De DDB zal haar contacten in Brussel benaderen om meer informatie boven tafel te krijgen.
Fosfaatrechten
Met betrekking tot het forceren van stikstofreductie, zien we dat ook ten aanzien van de afroming van fosfaatrechten, twijfelachtig beleid wordt gevoerd door de Minister van LNV. Ondanks eerdere toezeggingen van de Minister om de afroming weer naar 10% te laten zakken zodra we onder het fosfaatplafond zouden zitten, blijft de afroming op 20%. Met die 20% afroming zijn in principe al 300 gemiddelde melkveebedrijven, opgeruimd (Inmiddels werd al ruim 1,5 miljoen kilo fosfaat afgeroomd die een waarde vertegenwoordigd van bijna 225 miljoen euro). Doordat de Minister van LNV de fosfaatrechten heeft ingenomen en - ondanks een andere afspraak met de EU-Commissie, - de voor 2018 beloofde fosfaatbank, nog steeds niet heeft opgestart wordt de sector op oneigenlijke wijze uitgedund en op kosten gejaagd. In de fosfaatbank zou inmiddels 160.000 kg fosfaat zitten die niet eerder dan in het laatste kwartaal van 2022 wordt verloot (tweederde onder jonge boeren en een derde onder de rest, allen behoren grondgebonden te zijn) en pas in 2023 te benutten is. Tenminste, als de nieuwe Minister van LNV de lijn van zijn/haar voorganger doorzet. We weten dat niets veranderlijker en verraderlijker is dan politieke besluitvorming. Alle reden om in 2022 veel aandacht te besteden aan dit dossier.
Brussel
Ook op de agenda in december 2021 stond een massa demonstratie met Europese partners (o.a. EMB-ledenorganisaties, FDF, LsV, EUnited Agri) in verband met de Green Deal. Zoals u vast hebt gelezen, is deze demonstratie uitgesteld in verband met de scherpe in- en uitreisbeperkingen in veel Europese landen. Houdt echter onze berichten en site in de gaten want uitstel betekent geen afstel. Veranderingen in de Green Deal en overleg met de Europese boeren is van essentieel belang!
GLB
Het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid verandert ingrijpend: een forse afroming in de eerste pijler kan voor een deel terug “verdiend” worden in de tweede pijler. Echter, door deze nieuwe opgaven, stijgen de kosten voor de boeren opnieuw terwijl er geen enkele garantie voor extra inkomsten tegenover staat. De DDB pleit al vanaf de start, voor een kostendekkende opbrengstprijs. Dat beleidsmakers in Brussel en Den Haag die noodzaak wel mondeling bevestigen in de media, maar tot nu toe niets hebben ondernomen – zoals in het GLB - om dat ook te realiseren, is zwaar teleurstellend.
Het nieuwe GLB-NSP
Het Nationaal Strategisch Plan (NSP) is de Nederlandse invulling van het nieuwe GLB. Eind 2020 is het NSP op hoofdlijnen gepresenteerd. In de tweede helft van 2021 zouden meer details bekend moeten zijn, bijvoorbeeld de verdeling van de budgetten. De Nederlandse invulling van het GLB-NSP is een samenwerking van het Interprovinciaal Overleg (IPO), LNV en Unie van Waterschappen).
Eco-regeling en puntensysteem
Eco-activiteiten zijn maatregelen die boeren kunnen toepassen op hun percelen en dragen bij aan vijf doelen: bodem, water, klimaat, landschap en biodiversiteit. De basispremie en eco-regelingen zijn bedoeld om individuele ondernemers te ondersteunen. Hier omheen, als schil, hangt het Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb). Het is de bedoeling dat de boeren in deze context succesvol samen aan (agrarisch) natuurbeheer doen, in een bepaald gebied. Er wordt een puntensysteem gehanteerd, rond juli 2022 zijn de systemen bij RVO zo ingericht dat u kunt uitrekenen wat dit voor uw bedrijf kan betekenen. Maar wat als het gebied waarin uw bedrijf gelegen is, door de provincies NIET is ingetekend in het Natuur Beheer Plan als kansrijk ANLb-gebied en u geen meerjarige pakketten kunt afsluiten? En wat als u WEL binnen de ANLb-begrenzing binnen uw provincie bent ingetekend, is er dan voldoende budget om alle geïnteresseerden mee te laten doen? Of is er dan nog een “ecologische afweging” die gemaakt wordt door de 40 collectieven in Nederland omdat het budget bij lange na niet voldoende is om iedere boer te laten deelnemen? In de vorige GLB-periode was ongeveer 30% van de landbouwgrond ingetekend om mogelijk ANLb-pakketten af te sluiten voor de duur van 6 jaar waarbij er budget was voor het bedienen van ongeveer 8% van geïnteresseerde boeren. Tot slot is er de buitenste schil in het nieuwe GLB. Hier zien we de niet-grondgebonden instrumenten. Denk aan gebiedsgerichte aanpak voor specifieke problemen die verder gaan dan één bepaald perceel of bedrijf. Ook vallen hier de subsidies voor jonge boeren, investeringen en kennisontwikkeling onder.
Boeren maken aanspraak op de basispremie voor duurzame landbouw als ze aan bepaalde voorwaarden voldoen. Dit wordt conditionaliteit genoemd, om in aanmerking te komen dient u aan bepaalde voorwaarden te voldoen. Daarna kiest u voor een eco-activiteit die past bij uw bedrijf. Elke prestatie levert punten op, meer punten betekent meestal meer subsidie. Omdat iedere regio zijn eigen uitdagingen kent, is waar je op kunt scoren regionaal maatwerk. Advisering, begeleiders.
Bij dit systeem zouden bij een eco-regeling ook marktpartijen KUNNEN aansluiten. Zo kan de beloning voor de boer worden gestapeld en kan er een verdienmodel ontstaan (stapelen mag als het publiek geld gecombineerd met privaatrechtelijk geld betreft).
Gebiedsgerichte aanpak
De aanpak is het meest effectief als dit gebiedsgericht gebeurt, volgens de Overheid. Een voorbeeld van een gebiedsgerichte aanpak is het ANLb (agrarisch natuur en landschapsbeheer). Het nieuwe GLB steunt gebiedsopgaves, bijvoorbeeld door middel van subsidies. Daarvoor is het nodig om subsidieaanvragen aan te laten sluiten bij de plannen die in een gebied gemaakt worden.
Stand van zaken GLB-NSP
De actuele stand van zaken kunt u hier lezen: RVO
Ten aanzien van het nieuwe GLB moeten we ons afvragen wat de uitkering nog bijdraagt aan het inkomen van de boer, nu de kosten totaal uit de hand lopen. De randvoorwaarden zijn in de eerste pijler al zo scherp (daar hebben we die bufferzones weer!) dat het wel eens lucratiever kan zijn om geen betalingsrechten aan te vragen omdat een boer netto onder nul uitkomt. De middelen van de overheid zijn in veel gevallen erger dan de kwaal.
2022
Wat betekent dat voor de DDB? Dat we in 2022, samen met u (!) versterkt in moeten zetten op het realiseren van die kostendekkende prijs. We moeten SAMEN druk leggen op onze afnemers. Het is ook in hun belang dat de hoogwaardige geproduceerde zuivelproducten van Nederlandse bodem, hier geproduceerd kunnen blijven!
*** Het DDB Bestuur wenst u ***
*** Prettige Feestdagen en een Goed en Gezond 2022. ***