woensdag 2 oktober 2019auteur: Leeuwarder Courant
Hoogleraar hekelt 'onzin' over boeren
‘In de agrarische sector wordt niet meer fysiek gebeuld’
Is het protest van gisteren het begin van meer botsingen tussen boer en Binnenhof? Rudy Rabbinge (emeritus hoogleraar Wageningen University) denkt van niet. ,,De Nederlandse boer klimt niet snel op de barricades.”
In Frankrijk zijn al jaren achter elkaar tractorblokkades. Dat ziet u in Nederland niet gebeuren?
,,Je kunt de Franse en de Nederlandse boeren totaal niet met elkaar vergelijken. De Fransen zijn zeer conservatief. Zo gauw er een verandering op til is, komen ze in verzet. De Nederlandse boeren zijn doorgaans juist vooruitstrevend, ze zullen zich niet zo snel tegen veranderingen verzetten. Bovendien zijn ze niet zo strak georganiseerd; het zijn allemaal zelfstandig ondernemers die gewend zijn hun eigen zaken te regelen. Zij klimmen dus pas op de barricades als ze het gevoel hebben dat er écht niet naar ze wordt geluisterd. We hebben in de recente geschiedenis maar een paar boerendemonstraties gezien. In de jaren 60 tegen meer belasting door het zogeheten Landbouwschap. En in de jaren 70 en 90 tegen de lage prijzen van Brussel. Ik verwacht dus eigenlijk niet dat ze snel weer gaan demonstreren.”
Dit protest is vlug van de grond gekomen: binnen een mum van tijd stond Den Haag vol boeren.
,,Het voorstel van D66 om de varkens- en kippenstapel te halveren was de duidelijke aanleiding – ‘het lontje’ – voor de demonstratie. Maar dat dit protest zo groot was, duidt op een diepere onvrede. De boeren voelen zich keer op keer in het verdomhoekje gezet. Daarbij hebben ze het gevoel dat er steeds nieuwe regels op ze worden afgevuurd, zonder dat ze erin worden gekend.”
Is dat gevoel volgens u terecht?
,,Ik denk het wel. Ik denk dat velen – ook op het Binnenhof – een vreemd beeld van de sector hebben. Een romantisch en gedateerd beeld van inefficiënte, vervuilende bedrijven die maar wat aanrommelen. Het ouderwetse idee bijvoorbeeld dat de gemiddelde melkveehouder midden in de nacht op moet om de geboorte van kalfjes te begeleiden, terwijl hij in werkelijkheid thuis gewoon een monitor heeft staan waarop hij alles in de stal kan volgen. Hij weet alles van zijn veestapel, tot en met cholesterolgehalte per koe. De agrarische sector is geen sector meer waar fysiek wordt gebeuld, maar een sector voor goed opgeleide specialisten die veel technische kennis in huis hebben. En ja, de intensieve veehouderij is vervuilend, maar veel andere boerenbedrijven zijn dat niet, en toch wordt er vaak op de sector neergekeken. Dat stoort boeren en is zeker een van de redenen van deze demonstratie. Ik erger mezelf ook aan allerlei wijsneuzen die nu met klinkklare onzin de media halen.”
Klinkklare onzin?
,,Neem het verhaal dat de hele agrarische sector maar biologisch moet worden. Terwijl dat helemaal niet beter voor het milieu is: de biologische landbouw is net zo vervuilend als de gewone. Bovendien is de biologische landbouw niet toereikend om iedereen op de wereld van eten te voorzien. Ik ben vóór biologische landbouw, hoor, maar dat zal altijd een niche blijven.”
Nederlanders zijn ook trots op het boerenleven, toch? Of is dat aan het veranderen?
,,Nederlanders koesteren ongetwijfeld nostalgische gevoelens over het boerenbedrijf, maar of ze er nog zo trots op zijn? Ik vraag het me af. Ik denk dat stedelingen er weinig mee hebben.”
Staat Nederland aan het begin van een grote verandering? Een land zonder boeren, weilanden en koeien?
,,Het landschap zal zeker veranderen: ik denk dat veel boeren namelijk voor een opkoopregeling zullen kiezen als die straks wordt aangeboden. Maar er zullen ook altijd boerenbedrijven blijven. Grotere bedrijven die nog efficiënter werken en nog meer veranderingen doorvoeren. Zo zouden boeren in de toekomst best eens dierlijke eiwitten uit planten kunnen gaan winnen, zodat het tussenstation – de koe – niet meer nodig is. Wat niet betekent dat de koe verdwijnt. Nee, die zal er in Nederland altijd zijn, al is het alleen voor de begrazing van natuurgebieden.”